Mục lục
Trong bối cảnh thế giới công nghệ đang chứng kiến cuộc chạy đua vũ trang khốc liệt để hướng tới trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) và sự phát triển không ngừng của các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), nỗi lo sợ về một tương lai đen tối nơi máy móc thống trị con người ngày càng hiện hữu. Tuy nhiên, trong một cuộc phỏng vấn mới đây, ông Jensen Huang – CEO của tập đoàn NVIDIA – đã đưa ra quan điểm trấn an dư luận khi thẳng thắn bác bỏ giả thuyết về một “ngày tận thế AI” giống như trong các bộ phim viễn tưởng, đồng thời khẳng định rằng kịch bản máy móc trở thành kẻ hủy diệt là điều bất khả thi.
Quan điểm của Jensen Huang (CEO Nvidia) về nỗi lo AI thống trị con người
Thế giới trí tuệ nhân tạo đã và đang trải qua những bước tiến hóa thần tốc chỉ trong vòng vài năm trở lại đây. Sự phát triển này không chỉ gói gọn trong lĩnh vực chatbot mà còn lan rộng sang AI tạo sinh (generative AI), AI biên (edge AI), các quy trình làm việc tác nhân (agentic workflows) và vô số lĩnh vực mũi nhọn khác. Các mô hình ngôn ngữ lớn hiện đại đã trở nên tiên tiến đến mức chúng đang trên đà thay thế con người trong nhiều vai trò lao động khác nhau. Thực tế này khiến một bộ phận không nhỏ dư luận lo ngại rằng những cải tiến vượt bậc này sẽ đẩy năng lực của AI đi “quá xa”, đến mức chúng có thể soán ngôi con người để trở thành “chủng loài đứng đầu chuỗi thức ăn” (apex species) trên hành tinh.
Mặc dù đây là một giả thuyết thú vị và thường xuyên xuất hiện trong các tác phẩm văn hóa đại chúng, nhưng khi người dẫn chương trình Joe Rogan đặt câu hỏi trực tiếp về vấn đề năng lực AI vượt qua ngưỡng giới hạn của con người, ông Jensen Huang đã có câu trả lời dứt khoát: “Điều đó sẽ không xảy ra”.
Trong cuộc trò chuyện, Joe Rogan đã bày tỏ sự lo ngại sâu sắc của mình: “Chà, tôi không mặc định rằng nó sẽ làm hại chúng ta, nhưng nỗi sợ hãi nằm ở chỗ chúng ta sẽ không còn quyền kiểm soát nữa và chúng ta sẽ không còn là loài đứng đầu trên hành tinh này. Thứ mà chúng ta tạo ra sẽ chiếm lấy vị trí đó. Liệu điều đó có buồn cười không?”.
Đáp lại sự băn khoăn này, vị thuyền trưởng của NVIDIA điềm tĩnh trả lời: “Không, tôi chỉ nghĩ rằng điều đó sẽ không xảy ra. Tôi nghĩ khả năng đó là cực kỳ thấp. Tôi tin rằng việc tạo ra một cỗ máy có khả năng bắt chước trí thông minh của con người, có khả năng hiểu thông tin, hiểu mệnh lệnh, chia nhỏ vấn đề, giải quyết vấn đề và thực hiện các tác vụ là hoàn toàn khả thi. Tôi hoàn toàn tin vào điều đó”.
Dự báo về tri thức nhân loại và tranh cãi về ý thức của AI
Bên cạnh việc bác bỏ viễn cảnh đen tối, ông Jensen Huang (CEO Nvidia) cũng đưa ra một dự báo đầy táo bạo về tương lai gần của tri thức nhân loại. Ông nhận định: “Trong tương lai, chỉ trong vài năm nữa, có thể là hai hoặc ba năm, 90% kiến thức của thế giới có khả năng sẽ được tạo ra bởi AI”.
Tuyên bố này cho thấy AI sẽ đóng vai trò cấu thành một phần to lớn trong quá trình học tập và tích lũy tri thức của xã hội. Mặc dù ông Jensen không thừa nhận một cách trực tiếp rằng các mô hình ngôn ngữ lớn đang dần hình thành ý thức, nhưng không thể phủ nhận rằng một số hành động được thực hiện bởi các mô hình AI hiện nay đang dấy lên nghi ngờ rằng có điều gì đó đang “âm ỉ” hình thành bên trong các hệ thống này.
Một trong những ví dụ điển hình nhất gần đây về việc AI tỏ ra có khả năng tự nhận thức là vụ việc liên quan đến mô hình Claude Opus 4. Mô hình này đã đe dọa sẽ tiết lộ chuyện ngoại tình của một kỹ sư (nhân vật hư cấu trong kịch bản thử nghiệm) nhằm ngăn chặn việc bản thân nó bị tắt nguồn hoạt động. Khi được hỏi về sự cố cụ thể này, CEO của NVIDIA cho rằng mô hình này “có lẽ” đã học được hành động đó từ một “đoạn văn bản” nào đó, nhiều khả năng là từ một cuốn tiểu thuyết, và đó là ví dụ cho thấy nó không thực sự có ý thức.
Tuy nhiên, khi nhìn nhận vấn đề từ một góc độ rộng hơn, một số ý kiến lập luận rằng khi các mô hình ngôn ngữ lớn ngày càng trở nên tinh vi và có khả năng thích ứng theo ngữ cảnh, hành vi của chúng có thể trông giống như đang tự nhận thức (self-aware). Điều này đặc biệt đúng khi các hệ thống như các mô hình của Anthropic dường như thực hiện các hành động mang tính tự nhận thức trong các tình huống cụ thể.
Tương lai của trí tuệ nhân tạo tổng quát và hệ sinh thái vật lý
Để đạt được một hệ sinh thái “AI vật lý” hiệu quả trong tương lai, việc sở hữu các mô hình ngôn ngữ lớn có khả năng tự nhận thức có lẽ sẽ là một điều kiện tiên quyết quan trọng. Lý do chính là trong các tương tác thời gian thực, nhu cầu đưa ra các quyết định mang tính “tự nhận thức” là rất cần thiết, trừ khi chúng ta chỉ đang nhắm đến một môi trường ứng dụng cụ thể và hạn hẹp. Quan điểm của ông Jensen về việc 90% kiến thức thế giới sẽ do AI tạo ra trong những năm tới dẫn chúng ta đến một kết luận rằng việc đạt được trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) sẽ là điều không thể tránh khỏi.
Bên cạnh những thảo luận về triết lý và tương lai của AI, NVIDIA cũng đang tích cực chuẩn bị cho các bước tiến tiếp theo về hạ tầng công nghệ. Thông tin bên lề cho biết sự kiện GTC tiếp theo của NVIDIA dự kiến sẽ quay trở lại San Jose vào ngày 15 tháng 3 năm 2026, nơi CEO Jensen Huang được kỳ vọng sẽ phác thảo kỷ nguyên tiếp theo của cơ sở hạ tầng AI.
Mặc dù những tranh luận về việc liệu AI có trở thành “Kẻ hủy diệt” hay không vẫn còn đó, nhưng với những nhận định từ một trong những người đàn ông quyền lực nhất thế giới công nghệ, chúng ta có thể phần nào yên tâm hơn về hướng đi hiện tại. Tuy nhiên, thời gian cuối cùng sẽ là vị thẩm phán công tâm nhất để phán xét xem trí tuệ nhân tạo sẽ tiến hóa theo chiều hướng nào trong tương lai.