Mục lục
Một báo cáo điều tra chấn động vừa được công bố đã vạch trần việc Meta, công ty mẹ của Facebook và Instagram, đã cố tình thu về hàng tỷ đô la từ các quảng cáo lừa đảo có nguồn gốc từ Trung Quốc, bất chấp những rủi ro to lớn mà chúng gây ra cho người dùng toàn cầu. Thông tin này đang làm dấy lên làn sóng phẫn nộ mới, bổ sung vào danh sách dài các bê bối mà tập đoàn công nghệ này phải đối mặt trong những năm qua, từ việc sử dụng sai dữ liệu riêng tư cho mục đích chính trị đến việc thất bại trong ngăn chặn tin giả.
Doanh thu khổng lồ từ những nội dung độc hại
Trong suốt nhiều năm qua, Meta đã liên tục phải đối mặt với hàng loạt tranh cãi gay gắt. Công ty từng bị chỉ trích nặng nề vì để lộ dữ liệu người dùng, không kiểm soát được các phát ngôn thù hận và phớt lờ những tác động tiêu cực của mạng xã hội đối với sức khỏe tinh thần của giới trẻ. Tuy nhiên, một báo cáo mới đây còn đưa ra cáo buộc nghiêm trọng hơn: công ty này đã biết nhưng vẫn chấp nhận các quảng cáo gian lận và lừa đảo xuất phát từ Trung Quốc.
Theo một cuộc điều tra chuyên sâu do hãng tin Reuters thực hiện, chỉ tính riêng trong năm ngoái, Meta đã bỏ túi hơn 3 tỷ USD doanh thu tại thị trường Trung Quốc từ các quảng cáo lừa đảo. Những nội dung này bao gồm cờ bạc bất hợp pháp, văn hóa phẩm đồi trụy và các nội dung không phù hợp khác. Con số 3 tỷ USD này không hề nhỏ, nó chiếm tới gần 19% trong tổng số 18 tỷ USD doanh thu quảng cáo mà Meta kiếm được từ Trung Quốc trong cùng kỳ. Trước đó, Reuters cũng từng đưa tin rằng khoảng 10% tổng doanh thu toàn cầu của Meta đến từ các quảng cáo gian lận, cho thấy quy mô của vấn đề là cực kỳ lớn.
Một cuộc điều tra nội bộ của chính Meta cũng đã chỉ ra những con số đáng báo động. Theo đó, gần 25% tổng số quảng cáo hiển thị trên các nền tảng của họ có nguồn gốc từ Trung Quốc. Điều đáng nói là phần lớn các quảng cáo gian lận này không nhắm vào người dùng nội địa Trung Quốc mà lại tấn công người dùng tại các thị trường khác như Đài Loan, Hoa Kỳ và Canada. Trước tình hình đó, các điều tra viên đã khuyến nghị công ty cần thực hiện một khoản đầu tư đáng kể để giảm thiểu “mối nguy hại ngày càng tăng” đối với trẻ em và thanh thiếu niên trên các nền tảng mạng xã hội của mình.
Tranh cãi xoay quanh quyết định của Mark Zuckerberg
Để đối phó với tình trạng gian lận quảng cáo tràn lan trên Facebook, Instagram và WhatsApp, Meta ban đầu đã thành lập một lực lượng đặc nhiệm (task force). Nhóm này đã hoạt động khá hiệu quả và thành công trong việc giảm thiểu các quảng cáo lừa đảo xuống gần 50% vào thời điểm cuối năm 2024. Đây được xem là một tín hiệu tích cực cho thấy nỗ lực làm sạch môi trường mạng của công ty.
Tuy nhiên, mọi chuyện đã thay đổi theo chiều hướng tiêu cực sau đó. Lực lượng đặc nhiệm này đã bị giải tán sau một sự can thiệp trực tiếp từ Giám đốc điều hành Mark Zuckerberg. Hệ quả tất yếu là số lượng các quảng cáo gian lận đã tăng vọt trở lại một cách rõ rệt trong những tháng tiếp theo. Cuộc điều tra của Reuters gợi ý rằng Meta hoàn toàn nhận thức được quy mô của vấn đề gian lận quảng cáo trên các nền tảng của mình, nhưng họ đã chọn cách không hành động quyết liệt vì lo ngại điều đó sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến doanh thu.
Ông Rob Leathern, cựu giám đốc cấp cao phụ trách quản lý sản phẩm tại Facebook, đã lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ về vấn đề này. Ông cho rằng khối lượng quảng cáo gian lận đang tồn tại trên các nền tảng là “không thể biện minh được”. Theo ông, công ty lẽ ra phải giải quyết vấn đề này với một tinh thần khẩn trương và quyết liệt như trong thời chiến, thay vì buông lỏng quản lý như hiện tại.
Phản hồi chính thức từ phía đại diện Meta
Trước những cáo buộc nghiêm trọng từ báo giới, phía Meta đã đưa ra những phản hồi chính thức. Trong một tuyên bố gửi tới Reuters, người phát ngôn của Meta là ông Andy Stone khẳng định rằng nhóm chống gian lận kể trên ngay từ đầu đã được định hướng là một nhóm hoạt động tạm thời. Ông cũng bác bỏ thông tin cho rằng Mark Zuckerberg đã chỉ đạo giải tán nhóm này vì mục đích kinh tế.
Ông Stone cho biết thêm rằng, vị CEO của Meta thực tế đã chỉ đạo các đội ngũ phụ trách xử lý lừa đảo và các mối đe dọa rủi ro cao khác phải “nỗ lực gấp đôi” để giảm thiểu tất cả các hình thức gian lận trên Facebook, Instagram và các tài sản khác thuộc sở hữu của Meta. Mặc dù vậy, với những con số doanh thu khổng lồ từ quảng cáo “bẩn” đã được phơi bày, niềm tin của người dùng vào các cam kết bảo vệ an toàn của mạng xã hội này chắc chắn sẽ còn gặp nhiều thử thách trong thời gian tới.