Mục lục
Trong một động thái đầy bất ngờ và mang tính biểu tượng, chính phủ Hà Lan đã viện dẫn một đạo luật có từ thời hậu Thế chiến thứ hai để giành quyền kiểm soát Nexperia, một nhà sản xuất chip thuộc sở hữu của Trung Quốc. Các quan chức cho biết sự can thiệp này là cần thiết để bảo vệ lợi ích quốc gia và châu Âu, phản ánh một sự thay đổi rộng lớn hơn hướng tới việc giám sát chặt chẽ hơn của nhà nước đối với các công nghệ chiến lược trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị ngày càng gia tăng.
Kích hoạt đạo luật cũ: Động thái chưa từng có của Hà Lan
Ngành công nghiệp bán dẫn đang ngày càng giống một chiến trường, và các chính phủ trên khắp thế giới đang có những hành động phủ đầu để tránh bị động. Mới đây nhất, các quan chức Hà Lan đã tuyên bố rằng họ sẽ can thiệp vào các quyết định do Nexperia đưa ra. Đây là một nhà sản xuất lớn chuyên về các linh kiện ít tiên tiến hơn nhưng lại cực kỳ thiết yếu như điốt, bóng bán dẫn lưỡng cực, MOSFET và các thiết bị logic khác, vốn là nền tảng cho vô số sản phẩm điện tử.
Để thực hiện việc này, chính quyền The Hague đã viện dẫn Đạo luật Sẵn có Hàng hóa (Wbg), một luật của Hà Lan được ban hành vào năm 1952, cho phép chính phủ có quyền đảm bảo các mặt hàng thiết yếu trong tình trạng khẩn cấp quốc gia. Bộ trưởng Bộ Kinh tế Hà Lan cho biết việc sử dụng Wbg là một phản ứng đặc biệt trước những thiếu sót trong quản trị của Nexperia. Theo chính phủ, công ty này được cho là đang đe dọa khả năng của The Hague trong việc bảo vệ các thành phần công nghệ “sống còn” cho cả Hà Lan và Liên minh châu Âu. Mất đi những năng lực này, chính phủ cho biết, có thể nhanh chóng trở thành một rủi ro đối với triển vọng kinh tế của Hà Lan và châu Âu.
Chính quyền Hà Lan không cung cấp các chi tiết cụ thể về những vi phạm bị cáo buộc của Nexperia. Tuy nhiên, theo đạo luật Wbg, chính phủ giờ đây có thể đảo ngược hoặc chặn bất kỳ quyết định nào của ban lãnh đạo công ty có thể ảnh hưởng đến năng lực sản xuất của họ. Bộ cho biết hoạt động sản xuất sẽ tiếp tục như bình thường, trong khi các rủi ro tiềm tàng đối với chuỗi cung ứng đang được theo dõi và giảm thiểu một cách chặt chẽ.
Nexperia là ai và tại sao lại bị nhắm đến?
Nexperia là một trong những nhà sản xuất chip lớn nhất thế giới và là công ty con của Wingtech Technology, một công ty niêm yết tại Thượng Hải. Điều đáng nói là Wingtech Technology lại được kiểm soát một phần bởi Ủy ban Giám sát và Quản lý Tài sản Nhà nước của Quốc vụ viện, một cơ quan đặc biệt trong chính phủ Trung Quốc. Mối liên hệ trực tiếp này với chính quyền Bắc Kinh chính là nguồn gốc của những lo ngại về an ninh từ các quốc gia phương Tây.
Nexperia sở hữu các nhà máy sản xuất ở Hà Lan, Đức và Anh, và đã trở thành một mối lo ngại lớn cho các chính phủ phương Tây sau khi Mỹ đặt công ty mẹ Wingtech vào “Danh sách Thực thể” (Entity List) của Bộ Thương mại. Các công ty trong danh sách này được xác định là các mối đe dọa an ninh quốc gia tiềm tàng và phải có được sự chấp thuận đặc biệt trước khi xuất khẩu công nghệ hoặc sản phẩm do Mỹ sản xuất. Việc một công ty có liên kết chặt chẽ như vậy lại đang vận hành các nhà máy sản xuất chip ngay trên lãnh thổ châu Âu đã gióng lên một hồi chuông báo động.
Cuộc chiến chip và những áp lực gia tăng
Sự can thiệp của The Hague không phải là một hành động đơn lẻ. Áp lực lên Nexperia đã được xây dựng trong một thời gian. Trước đó, Nexperia đã bị chính phủ Anh buộc phải bán nhà máy sản xuất của mình ở Newport. Đây là một đòn giáng mạnh vào tham vọng mở rộng của công ty tại châu Âu. Gần đây hơn, vào đầu tháng này, chủ tịch của Nexperia, ông Zhang Xuezheng, đã bị đình chỉ chức vụ theo lệnh của một tòa án ở Amsterdam.
Chính phủ Hà Lan cho biết công ty có thể kháng cáo quyết định này, nhưng rõ ràng là các nước phương Tây đang ngày càng quyết liệt hơn trong việc bảo vệ ngành công nghiệp bán dẫn chiến lược của mình. Động thái này là một phần của một cuộc chiến chip toàn cầu lớn hơn, nơi các quốc gia đang cố gắng giảm sự phụ thuộc vào các đối thủ địa chính trị và đảm bảo quyền kiểm soát đối với các công nghệ nền tảng của thế kỷ 21. Sự việc của Nexperia tại Hà Lan có thể chỉ là chương mới nhất trong một cuộc đối đầu công nghệ kéo dài và phức tạp.