Mục lục
Google đang đối mặt với làn sóng phản ứng mạnh mẽ từ các nhà xuất bản độc lập tại châu Âu sau khi triển khai tính năng AI Overviews trên hơn 100 quốc gia. Tính năng này cho phép Google hiển thị tóm tắt nội dung bằng AI ngay đầu kết quả tìm kiếm, sử dụng dữ liệu từ các bài báo và trang web mà không trả phí bản quyền hoặc cho phép các nhà xuất bản kiểm soát nội dung được sử dụng.
AI Overviews và mâu thuẫn lợi ích với các nhà xuất bản
Từ tháng 5/2025, Google bắt đầu chèn quảng cáo vào phần AI Overviews, làm gia tăng căng thẳng khi các nhà xuất bản cho rằng tính năng này đã hút mất lưu lượng truy cập và doanh thu quảng cáo từ bài viết gốc. Một liên minh các nhà xuất bản độc lập đã chính thức nộp đơn khiếu nại chống độc quyền lên Ủy ban Châu Âu, cáo buộc Google lạm dụng vị thế thống lĩnh thị trường bằng cách ưu tiên nội dung AI Overviews so với các bài báo gốc, từ đó gây thiệt hại cho báo chí độc lập.
Các nhà xuất bản cũng phản ánh rằng hiện không có cách khả thi để ngăn Google sử dụng nội dung của họ cho AI Overviews trừ khi họ rút hoàn toàn khỏi hệ sinh thái Google Search, điều này đồng nghĩa với việc đánh mất hầu hết lượng độc giả tiềm năng.
Google lập luận rằng AI Overviews giúp người dùng nhận câu trả lời nhanh chóng hơn và vẫn tạo ra cơ hội khám phá các website mới. Tuy nhiên, các nhà xuất bản chỉ ra thực tế người dùng ít click vào bài gốc hơn, khiến lượng truy cập giảm mạnh, ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu và khả năng tồn tại của các tòa soạn.
Generative AI, độc quyền công nghệ và tương lai báo chí
AI Overviews là ví dụ điển hình cho xu hướng Generative AI (AI tạo sinh) đang thay đổi cách người dùng tiếp cận thông tin, khi các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) tổng hợp, tóm tắt nội dung từ nhiều nguồn rồi hiển thị trực tiếp cho người tìm kiếm. Sự tiện lợi này lại đang tạo ra cuộc khủng hoảng mới trong ngành xuất bản số khi giá trị báo chí gốc bị xói mòn.
Vấn đề không chỉ diễn ra tại châu Âu, khi các khiếu nại tương tự đã xuất hiện tại Anh và Mỹ, cho thấy đây là một vấn đề toàn cầu, buộc các cơ quan quản lý phải xem xét lại các quy định về quyền sở hữu nội dung, bù đắp giá trị cho nhà xuất bản và đảm bảo tính cạnh tranh công bằng trên thị trường tìm kiếm trực tuyến.
Các nhà xuất bản kêu gọi Google và các nền tảng công nghệ cần minh bạch hơn về cách dữ liệu được sử dụng để huấn luyện và hiển thị trong AI Overviews, đồng thời cho phép họ có quyền lựa chọn nội dung nào được sử dụng cho AI, thay vì buộc phải rời khỏi Google Search để bảo vệ nội dung của mình.
Tóm lại, AI Overviews mang đến sự tiện lợi cho người dùng nhưng đang đặt ra thách thức lớn cho sự tồn tại của báo chí độc lập. Vấn đề minh bạch, chia sẻ giá trị và bảo vệ quyền sở hữu nội dung đang trở thành điểm nóng trong cuộc chiến pháp lý giữa các nền tảng công nghệ và ngành xuất bản số, đặc biệt trong bối cảnh Generative AI ngày càng phát triển và thống trị cách con người tiếp cận thông tin.