Mục lục
Trong một diễn biến đầy nghịch lý, trình duyệt mã nguồn mở Firefox vừa nhận được một vinh dự lớn từ tạp chí Time danh tiếng, ngay cả khi nó đang dần biến mất khỏi máy tính của người dùng với tốc độ đáng báo động. Mặc dù đang mất dần sự liên quan trong cuộc chiến trình duyệt, một tính năng sáng tạo dành cho người dùng iPhone của Firefox đã được nêu tên trong danh sách “Những phát minh tốt nhất năm 2025” của Time.
Tính năng được vinh danh có tên là “Shake to Summarize” (Lắc để Tóm tắt), được Mozilla giới thiệu vào tháng 9 vừa qua. Đây là một cách tiếp cận mới mẻ, cho phép người dùng iOS tận dụng các mô hình AI của Apple ngay trong khi duyệt web. Sự công nhận này là một điểm sáng hiếm hoi, ghi nhận nỗ lực đổi mới của đội ngũ Firefox trong một giai đoạn đầy khó khăn.
“Lắc để Tóm tắt”: Sáng tạo AI trong tầm tay
Về cơ bản, Shake to Summarize sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để cung cấp một bản tóm tắt nhanh chóng và cô đọng nội dung của một trang web. Đúng như tên gọi, người dùng có thể kích hoạt tính năng này một cách cực kỳ đơn giản bằng cách “lắc” chiếc iPhone của mình sau khi truy cập trang web họ muốn tóm tắt. Đối với những ai ưa thích giao diện truyền thống hơn, tính năng này cũng có thể được truy cập bằng cách nhấn vào biểu tượng “tia chớp” trên thanh địa chỉ của trình duyệt hoặc chọn “Summarize Page” từ menu ba chấm.
Mozilla cũng đưa ra một vài lưu ý về hoạt động của tính năng này. Nó chỉ hoạt động trên các trang có nội dung dưới 5,000 từ. Đáng chú ý hơn, phương pháp AI được sử dụng sẽ khác nhau tùy thuộc vào phiên bản iOS và thiết bị của người dùng. Trên các mẫu iPhone 15 Pro trở lên chạy iOS 26, Shake to Summarize có thể triệu hồi trực tiếp công nghệ AI gốc của Apple để xử lý ngay trên thiết bị. Tuy nhiên, trên các thiết bị cũ hơn, Mozilla sẽ gửi nội dung trang web đến hệ thống AI trên đám mây của mình, sau đó máy chủ sẽ tạo bản tóm tắt và gửi lại cho người dùng.
Tính năng này hiện chỉ khả dụng cho người dùng Firefox trên iOS bằng tiếng Anh. Tuy nhiên, Mozilla đã có kế hoạch mở rộng nó ra ngoài hệ sinh thái của Apple. Công ty đang nỗ lực để đưa tính năng này đến với nhiều người dùng hơn, bao gồm cả những người dùng trên hệ điều hành Android trong tương lai gần.
Sự ghi nhận quý giá và nỗ lực “tái định hình”
Theo ông Anthony Enzor-DeMeo, Tổng Giám đốc của Firefox, việc Shake to Summarize được tạp chí Time vinh danh là một sự công nhận xứng đáng cho những nỗ lực thiết kế và kỹ thuật mà đội ngũ của ông đang thực hiện trên trình duyệt. Ông cho biết họ đang “tái định hình” (reimagining) Firefox để trình duyệt này có thể tích hợp tốt hơn vào cuộc sống hiện đại, và tính năng này là một phần trong nỗ lực lớn hơn nhằm tạo ra một giao diện người dùng gọn gàng và thông minh hơn cho người dùng di động.
Trong bối cảnh bị các đối thủ lớn lấn át, việc nhận được một giải thưởng uy tín như vậy mang lại một nguồn động viên tinh thần quý giá. Nó chứng tỏ rằng dù nhỏ bé, Firefox vẫn có khả năng tạo ra những đột phá công nghệ độc đáo và hữu ích, giữ vững tinh thần đổi mới vốn là bản sắc của trình duyệt này từ những ngày đầu.
Liệu một sáng tạo có cứu được con tàu đang chìm?
Dù Shake to Summarize là một sự bổ sung đáng hoan nghênh cho người dùng iPhone, nỗ lực ăn mừng của Mozilla lại mang đến một cảm giác giống như “dàn nhạc đang chơi trong khi con tàu Titanic đang chìm”. Đối với những người đã gắn bó với Firefox từ những năm 2000, thật đau lòng khi phải chứng kiến dự án này dần dần đánh mất thị phần vào tay Chrome và các trình duyệt dựa trên Chromium khác.
Những con số không biết nói dối. Theo dữ liệu mới nhất từ StatCounter, Firefox hiện chỉ chiếm **4.45%** thị phần trình duyệt trên máy tính để bàn. Con số này không chỉ bị bỏ xa bởi gã khổng lồ Chrome (73.81%) mà còn xếp sau cả Edge của Microsoft (10.37%) và thậm chí là Safari của Apple (5.69%). Firefox, từ vị thế của một kẻ thách thức hùng mạnh, nay đã trở thành một cái bóng của chính mình.
Sự công nhận từ Time là một điều đáng tự hào, nhưng nó không thể che lấp được sự thật phũ phàng rằng một tính năng đơn lẻ, dù sáng tạo đến đâu, cũng khó có thể thay đổi được quỹ đạo suy giảm của cả một trình duyệt. Cuộc chiến giành lại người dùng đòi hỏi nhiều hơn là một vài tính năng thông minh; nó cần một cuộc cách mạng toàn diện để có thể cạnh tranh sòng phẳng với các hệ sinh thái khổng lồ mà Google, Microsoft và Apple đã xây dựng.